Voor het zelf maken van tweedelige pluggen heeft men allereerst een draaibankje nodig. Dit kan zowel een kant-en-klaar exemplaar zijn, als eentje dat door een boormachine wordt aangedreven. In de meeste huishoudens beschikt men wel over een boormachine. Het draaibankje dat ik in combinatie met deze boormachine gebruik, kocht ik voor een paar tientjes. Met enige aanpassingen, zoals bijvoorbeeld een meedraaiende center, heeft men een prima stuk gereedschap voor de pluggen fabricage.
De eerste stappen
Als het draaibankje bedrijfsklaar is, kunnen we beginnen. We spannen een stukje hout, b.v. berken-, wilgen- of vurenhout van 160 x 25 mm, dit mag zowel rond als vierkant zijn, in de draaibank, zie tekening A-A. We beginnen met het wegdraaien van de horizontaal gearceerde delen met behulp van een rondgeslepen beitel. Na enige oefening slaagt u er zeker in, om een mooi vloeiend model te maken, zie tekening A-A1. Dit model wordt glad geschuurd met schuurpapier en daarna gepolijst met staalwol. Pas wel op uw vingers. Overigens kunt u dit basismodel geheel naar eigen inzicht maken.
We gaan vervolgens verder met het modelleerwerk en wel met het staartgedeelte. Deze vorm ontstaat alsvolgt: U neemt de plug uit de draaibank en steekt met een houtbeitel de schuin gearceerde gedeelten weg, zie tekening A-A2 en B-B1 achteraanzicht. Vervolgens schuurt u dit glad. Het aangekruiste gedeelte blijft over. We hebben de eerste bewerkfase achter de rug. De basisvorm wordt met een dunne celluloselak gelakt. Deze lak droogt zo snel dat we een half uurtje later met de volgende bewerkingen kunnen beginnen. Allereerst zagen we de plug door, zie tekening A-A4. Vervolgens maken we met een grove vijl schuine kantjes aan het achtereinde van het voorste deel. Dit is te zien op tekeningen A-A5, B-B en B-B2. De afgeschuinde kantjes en doorgezaagde uiteinden even lakken en laten drogen. We hebben nu de twee delen van onze plug. Met een fijn hobbyzaagje maken we nu 3 verticale zaagsneden. Hier brengen we later het plaatje met bevestigingsoog aan, zie tekening A-A6. Om te voorkomen dat de plug tijdens deze bewerking wordt beschadigd, de plugdelen inklemmen tussen dikke kartonnen plaatjes of triplex. Dit inzagen moet zeer nauwkeurig gebeuren en vooral mooi recht!
Montage ijzerwerk
Als we deze bewerking met succes hebben voltooid, gaan we daarna met het bevestigingsoog aan de slag, zie tekening B-C1 en C-C1. Daarna zijn het beugeltje, zie tekening B-C2 en C-C2, alsmede het schaniertje, zie tekening B-C3 en C-C3, aan de beurt. Uit een stukje roestvast staal, b.v. van een oude trommel of kuip van een wasmachine, knippen we een stukje van 25 x 15 mm. We bewerken dat zo dat figuur C-C1 ontstaat. Daarin boren we een gaatje van 2 mm, zie tekening B-C1 en C-C1. We slaan met een hamer en spijker putjes in het plaatje, zie kruisje tekening B-C3 en C-C3. Deze putjes dienen om later het plaatje en de schanierhelften beter te kunnen bevestigen. We vervolgen onze werkzaamheden met het maken van het beugeltje waarin de splitring met buikhaak komt te hangen. We nemen een smal strookje van hetzelfde roestvast staal. De afmetingen zijn 2 - 3 mm breed, 15 mm lang en het is ongeveer 1 à 1,5 mm dik, zie tekening B-C2 en C-C2. De bekken van de bankschroef draaien we 4 tot 5 mm open en leggen het strookje staal er dwars overheen, zie tekening C-C2. We plaatsen een ca. 3 mm dikke, ronde spijker midden op het strookje en slaan deze met een hamer naar beneden zodat er een ronding ontstaat met aan weerszijden een bledje, zie tekening C-C2. We hebben dus nu een beugeltje zoals tekening C-C2 laat zien. Nu nog even twee kleine gaatjes van 1.5 mm aan de uiteinden boren en we kunnen met schroefjes het beugeltje stevig vastzetten. Nu volgt er een moeilijker klus, namelijk het maken van de scharniertjes. Niet meteen in paniek raken, zo moeilijk is het nu ook weer niet. Uit een stukje roestvast staal knippen we twee stukjes van ongeveer 40 x 15 mm, zie tekening C-C4. Deze stukjes buigen we dubbel, zie tekening C-C4+. We nemen een rond spijkertje van ongeveer 1,5 mm dik in de hand en hangen hierop het omgebogen plaatje. Dit omgebogen plaatje laten we tussen het bekken van de bankschroef zakken. Vlak onder het spijkertje knijpen we beiden gedeelten goed samen zodat een hulsje ontstaat. Met een hamertje klopt u voorzichtig op het hulsje zodat het mooi rond wordt, zie tekening C-C5. Het spijkertje verwijderen we en gebruiken dat op dezelfde manier voor het tweede plaatje. Als we bij dit tweede deel van de schanier het . spijkertje hebben weggehaald, laten we dit stukje in de bankschroef zitten.We hebben nu twee dubbele plaatjes met een hulsje op het einde, zie tekening C-C6 en C-C7. Van het eerste deel, C-C6, zagen we de gearceerde delen weg door het hulsje zowel boven als aan de zijkanten in te zagen.Het overgebleven hulsje met een vijltje bijwerken. Het tweede gedeelte plaatsen we in de bankschroef en zagen door een aantal zaagsneden naast elkaar te plaatsen, het middelste gedeelte van het hulsje weg. Wat overblijft weer afwerken met een vijltje. Het resultaat is een dubbel plaatje met 2 hulsjes. Opmerking: Als we dun materiaal, zeg 0,5 mm dik, gebruiken, kunnen we het scharniertje met dubbele plaatjes zo gebruiken. Bij dikker materiaal moeten we één kant afzagen. Hiervoor gaan we op de volgende manier te werk: we buigen de gemaakte scharnierhelften iets open, ongeveer zoals bij tekening C-C4+ is aangegeven en zagen door in de knik van het hulsje. Netjes en gladjes afwerken en putjes in slaan. De delen C-C6 en C-C7 passen nu ruim scharnierend in elkaar, zie tekening C-C8.
Zwemlip en montage
Rest ons nog het maken van het schoepje, ook wel zwemlip genaamd. We nemen een rond voorwerp, b.v. een muntstuk of een kokertje van een filmrolletje. Dit laatste heeft precies de juiste middellijn. Op een stukje van het inmiddels bekende roestvast staal omcirkelen we dit filmkokertje, zie tekening B-C8 en C-C8. Vervolgens knippen we deze cirkel zeer zorgvuldig uit en werken de rand glad af. Volgens tekening C-C9 worden er twee gaten van 7 mm in geboord. We knippen het schoepje of zwemlip in langs de stippellijn, zie tekening C-C10. Nu boren we drie gaatjes van 1,5 mm in de drie ontstane strookjes, zie tekening C-C11. De scherpe delen wegknippen en bijvijlen en klaar is het schoepje. Daarna gaan we over tot de montage van de diverse onderdelen. Op plaatje C1 en het daarvoor bestemde gleufje in de voorzijde van de plug, doen we wat lijm. Zowel Bison-kit als twee componentenlijm voldoen goed. Hetzelfde doen we met de twee scharnierhelften en de daarbij passende gleuven in het midden van de plug, zie tekening B-C3. Na voldoende droging, let met andere woorden op de gebruiksaanwijzing van de lijmsoort, brengen we de onderdelen op hun plaats. Goed laten drogen en pas daarna de gaatjes van ongeveer 1,5 mm boren zoals aangegeven bij tekening B-C12. We boren vervolgens in de plug door het vastgelijmde plaatje en de scharnierdelen heen. Let op: Wel door het plaatje en de scharnierhelften, niet door de hele plug. In deze gaatjes steken we de koperen pennetjes zodat de plaatjes geborgd zijn. Deze tikken we zover in, dat ze net niet door de plug heen gaan. Nu brengen we het schoepje aan, zie tekening B-C8. Daarvoor buigen we de strookjes of bledjes aan het schoepje zo, dat ze mooi op de plug aansluiten, zie tekening B-D1. Daarna de schroefjes inschroeven, wel even voorboren, en goed vastzetten. hetzelfde doen we met het beugeltje, zie tekening B-C2. De op een na laatste handeling is het indraaien van het schroefoog, zie tekening B-C16. Wel eerst even voorboren en van lijm voorzien. Alle gaatjes en openingen, zoals deze bij het schaniertje en de ingetikte pennetjes, plamuren we dicht. Goed laten drogen, afschuren en in de grondverf zetten. Als die goed droog is, zetten we beide delen van de plug in elkaar door middel van een koperen spijkertje. Dit moet aan de onderzijde worden geklonken, zie tekening B-C13. We kunnen ook een stukje roestvast staaldraad van een oogje voorzien, zie tekening C-C14; dat door het scharnietje voeren en vervolgens aan de onderkant van een oogje voorzien. Het is zelfs mogelijk een stukje koperdraad te gebruiken, zie tekening C-C15. Dat zetten we eerst een klein stukje om, we voeren het door het scharniertje en zetten de andere kant om.
Tenslotte nog dit
De plug is klaar in zijn ruwe vorm. Volgt nog het verven en/of spuiten. Felle kleuren zijn bij mij favoriet. Op mijn eindresultaat, zie tekening B-D, heb ik de lichte hokjes fel rood en de zwarte hokjes geel gemaakt. Het eindprodukt is een plug met een verleidelijke actie. Door mijn zoon Hans werd deze creatie 'Mega plug' genoemd. Dit vanwege de vele snoeken die hij er mee ving. Probeer het eens. U zult zien dat de voldoening van het vangen van een snoek aan een eigenbouw plug veel groter is dan bij een gekocht exemplaar...
Dirk de Boer
Bron: Voor en door de Visser en Poask Hengelsport