Zelf lepels en pilkers maken.
Vroeger ook al.
In dit artikel wil ik het hebben over het zelf maken van lepels en daarmee breng ik niets
nieuws. Vroeger maakten de binnenschippers ook zelf hun lepels.
Ze werden simpelweg gemaakt uit in ongebruik geraakte eetlepels. Veel gereedschap had men niet, een knijptang en hamer, nog wat ijzerdraad om een soort splitring te maken en daar hield het mee op. De lepel werd aan een sterke lijn, meestal sisal-koord, achter het langzaam zeilende schip gehangen en de snoek kon aanbijten. Door de lijn korter of langer te maken kon men de diepte van de lepel ietwat regelen. Dat men zo'n 40-70 jaar geleden al nadacht over een goede aasaanbieding wordt bewezen door de hulpmiddelen die men gebruikte om de lepel op diepte te houden of aan de zijkant van de boot.
Er werden uit eikenhout speciale plankjes gemaakt met op verschillende afstand gaatjes ter bevestiging van zowel lepels als hoofdlijn. De voorkant werd schuin afgesneden en zo werd het plankje als een soort plug naar beneden getrokken. Trok men bij een aanbeet het plankje recht dan het naar de oppervlakte en kon men de snoek vlot binnenhalen. Soortgelijke plankjes komen nog steeds voor in landen met een traditie op het gebied van kunstaas slepen en ze heten dan 'seehund' of 'ente'.
Van oude spullen.
Als we kijken wat we nodig hebben om zelf lepels en pilkers te maken, komen we natuurlijk eerst terecht bij echte lepels. Dit kunnen zowel eetlepels, theelepels, paplepels en wat voor andere lepels er nog mogen bestaan, zijn. Misschien heeft u er nog een aantal in de keukenla liggen die nooit meer gebruikt worden. Vraag echter wel eerst even aan uw echtgenote of ze weg mogen, dat kan veel problemen besparen.
Nog beter is een bezoek aan een rommelmarkt. Vaak kan men hier voor een habbekrats een voorraad oude lepels kopen. Kijk meteen even naar oude messen. Van het handvat kan men vaak zeer goede pilkers maken. Vooral de wat zwaardere pilkers die het dan weer goed doen op diep, stromend water. De kunst is om de lepels zodanig te kiezen dat men zowel lepels met een vrij dun blad (voor ondiep water) als wat zwaardere (voor diep water) heeft. Blijft over dat men dreggen, goede splitringen en wartels nodig heeft om het geheel compleet te maken.
Koop hier dan geen tweedehands materiaal want dan is goedkoop duurkoop. Ga dus naar uw hengelsportwinkelier en vraag naar goede dreggen, wartels en splitringen. Koop ze in diverse maten. Op een zware lepel heeft men een grotere dreg nodig dan op een lepel uit een licht theelepeltje, dat geldt tevens voor splitring en wartel.
Misschien zijn er nu lezers die zeggen: "Het kan ook zonder wartel". Zou kunnen, maar dan kinkt uw lijn wel sneller. Een montage met een wartel is zondermeer beter.
Geen moeilijke klus.
We beginnen met de lepel. Neem een oude lepel en zaag de steel er af. De steel niet weggooien, die kunnen we later gebruiken. Boor vervolgens aan de twee uiteinden van de afgezaagde lepel een gaatje van ongeveer 3 mm. Bevestig aan de bovenkant en dat is meestal de minst brede kant, hoewel het ook andersom mag, eerst de splitring en vervolgens de wartel. Aan de andere zijde komt de splitring en de dreg. Kies een behoorlijk grote dreg. Men stelt wel eens dat de breedte tussen twee haken ongeveer de breedte van het lepelblad moet zijn.
De lepel is klaar voor gebruik en kan zo aan de onderlijn worden bevestigd.
Van de afgezaagde steel kunnen we een pilker maken. Vanaf het brede uiteinde van deze steel meten we zo'n 8 cm af en zagen het laatste dunne stuk eraf. Het uiteinde maken we rond met een vijl of op een slijpsteen zodat er geen scherpe randjes meer aan zitten. Aan beide zijden een gaatje van 3 mm boren en de braam even glad schuren. Vervolgens net als bij de lepel splitringen, wartel en dreg monteren. Men kan eventueel in plaats van de splitring met wartel een speldwartel gebruiken. Zorg echter wel dat deze groot genoeg is en genoeg trekkracht heeft om een zware kabeljouw binnen te brengen. Experimenteren mag en men kan de dreg ook aan het dunne uiteinde hangen in plaats van aan het brede gedeelte.
Wie vindt dat een leuk kleurtje vangstverhogend werkt, kan zowel lepel als pilker versieren met rode, gele of weet ik wat voor kleur verf. Men kan tevens een twister aan de dreg hangen en zo zijn er nog meer mogelijkheden. Het enige wat men daarna nog moet doen, is vissen en ik hoop dat men aan zijn ' 'homemade' kunstaas goed vangt.
Dirk de Boer
Bron: Voor en door de Visser en Poask Hengelsport